Nie da się ukryć, że praca zarobkowa jest głównie domeną dorosłych. Wielu dorosłych z sentymentem wspomina sielankowe czasy dzieciństwa, kiedy nie musieli się martwić takimi sprawami, jak nieopłacone rachunki czy niespodziewane wydatki. Jednak jak pokazują najnowsze badania, z roku na rok coraz więcej nieletnich poszukuje pracy, chociażby po to, by dorobić do kieszonkowego w okresie wakacji, bądź zarobić na jakiś określony wydatek. Pracodawcy, którzy rozważają zatrudnienie w swojej firmie osób nieletnich, muszą mieć świadomość, co mówi na ten temat polskie prawo.
Zasadniczo, prawo dzieli nieletnich pracowników na dwie grupy – dzieci oraz młodocianych. Ci pierwsi, to wszystkie osoby poniżej 16 roku życia. Ci drudzy natomiast, nastolatkowie pomiędzy 16 a 18 rokiem życia. Wielu pracodawców zatrudnia dzieci poniżej 16 roku życia do lekkich prac, niewymagających żadnych umiejętności. Typowa praca dla 15 latka to na przykład roznoszenie ulotek. Inaczej ma się sprawa z młodocianymi powyżej 16 roku życia. Takie osoby podejmują pracę bardzo często w ramach kształcenia zawodowego. Naturalnie, w takiej sytuacji zakres prac, jakie może wykonać młodociany, jest większy od tych, które może wykonywać dziecko.
Aby pracodawca mógł zatrudnić dziecko poniżej 16 roku życia, musi zostać spełniony szereg warunków. Po pierwsze, pisemna zgoda rodziców bądź prawnego opiekuna. Konieczna będzie także pozytywna opinia poradni psychologiczno-pedagogicznej. W końcu konieczna jest także opinia lekarza, który stwierdza czy dana praca może być wykonywana przez nieletniego, i czy młodociany kandydat nie ma żadnych przeciwwskazań do wykonania danych obowiązków. Swoją opinię musi wydać także dyrektor placówki oświatowej, w której uczy się dziecko. Musi on stwierdzić, że uczeń będzie w stanie pogodzić pracę z obowiązkami szkolnymi. Dopiero gdy wszystkie te warunki zostają spełnione, inspektor Państwowej Inspekcji Pracy może wydać stosowne zezwolenie. Wówczas, młodociany pracownik może zostać zatrudniony.
Pracodawca musi jednak pamiętać, że nawet wówczas spoczywają na nim pewne specyficzne obowiązki względem młodego pracownika. Wymiar czasu pracy oraz grafik muszą być dostosowane do zajęć szkolnych. Młodociany pracownik musi także mieć możliwość uzyskania zwolnienia z pracy zawsze, gdy wymagają tego zajęcia w szkole. Z racji mniejszej wytrzymałości fizycznej i ciągle rozwijającego się organizmu dziecka, pracodawca nie może wymagać wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych, bądź w nocy. Praca dla 15 latka musi być także lekka fizycznie, jest absolutnie wykluczone, aby młodociany pracownik był zmuszony do wykonywania ciężkiej, wyczerpującej pracy.
Mimo dużych obostrzeń i wymogów prawnych tendencja do zatrudniania młodocianych pracowników wydaje się wcale nie maleć. Nie jest to jednak nic dziwnego. Jeśli pracodawca zachowa wszystkie obowiązujące zasady, może mieć z takiego pracownika duży pożytek. Dla młodocianych pracowników także jest to świetna możliwość na dorobienie sobie paru groszy do dziecięcego budżetu.
